| Żyrafa |
 |
| Systematyka |
| Domena |
eukarioty |
| Królestwo |
zwierzęta |
| Gromada |
ssaki |
| Podgromada |
ssaki żyworodne |
| Szczep |
łożyskowce |
| Rząd |
parzystokopytne |
| Rodzina |
żyrafowate |
| Rodzaj |
Giraffa
Brisson, 1762 |
| Gatunek |
żyrafa |
| Nazwa systematyczna |
| Giraffa camelopardalis |
| (Linnaeus, 1758) |
| Podgatunki |
| zobacz opis w tekście |
| Status ochronny |
| Kategoria zagrożenia (CzKGZ) |
| EX |
EW |
CR |
EN |
VU |
NT |
LC |
 |
| Kategoria: niższego ryzyka |
|
| Zasięg występowania |
 |
| |
| |
Żyrafa (Giraffa camelopardalis) - parzystokopytny ssak roślinożerny oraz najwyższe z żyjących obecnie zwierząt. Zamieszkuje afrykańskie sawanny na południe od Sahary. Jest spokrewniona z jeleniami i bydłem rogatym, jednak należy do osobnej rodziny żyrafowatych (Giraffidae), razem z najbliższym krewniakiem okapi.
Występowanie i biotop
Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje tereny Afryki subsaharyjskiej od Czadu po północną Botswanę, Natal i Transwal - dawne prowincje RPA. Wcześniej występowały w Afryce Zachodniej, gdzie wyginęły poza szczątkową populacją w Nigrze. W Afryce Południowej zostały reintrodukowane do rezerwatów. Siedliskiem żyraf są suche tereny trawiaste (sawanny) i lasy parkowe. Mogą przebywać z dala od źródeł wody.
Charakterystyka
Jest to jedyny gatunek, u którego wzrost mierzy się do czubka głowy, nie do kłębu. Samce, większe od samic, osiągają wzrost do ponad 5 metrów i wagę ponad 1300 kilogramów. Rekordowe wymiary zanotowane u samca żyrafy Rotschilda wynosiły 5,87 m wysokości i 2000 kg masy ciała. Samice są mniejsze od samców.
Przednie nogi żyrafy są bardzo cienkie i długie, dłuższe od tylnych. Szyja waży 272 kg, długa oparta na zaledwie 7 kręgach jak u większości ssaków (cały kręgosłup składa się z 24 kręgów). Wzdłuż karku biegnie krótka grzywa. Na głowie 2 do 5 malutkich wyrostków kostnych, okrytych skórą, obecnych u obu płci. Długi ogon jest zakończony pękiem włosów. Ubarwienie od brunatnego lub ciemnordzawego do białego, w ciemne plamy o różnej wielkości i kształcie - ich rysunek stanowi cechę osobniczą, jest stały przez całe życie. Nasilenie koloru jest zależne od pory roku i samopoczucia zwierzęcia. Umaszczenie żyraf stanowi kamuflaż, naśladuje rozproszone światło sawanny.
Żyrafy poruszają się inochodem.
Tryb życia
Aktywna w dzień, szczególnie rano i wieczorem. Żywi się liśćmi i pędami drzew. Żyje w stadach o hierarchicznej strukturze, składających się z kilkunastu do (rzadziej) kilkudziesięciu osobników. Rywalizujące samce toczą między sobą rytualne pojedynki siłowe polegające na przeginaniu na bok szyi przeciwnika.
Ciąża u żyrafy trwa 14-15 miesięcy, nowo narodzone cielę mierzy około 1,80-2 m wysokości w kłębie i waży 50-55 kg. Żyrafa żyje 20-30 lat.
Podgatunki
Podgatunki i ich występowanie
Wytworzyła wiele odmian barwnych, które są klasyfikowane jako podgatunki:
- G. camelopardalis camelopardalis (podgatunek nominatywny)
- G. camelopardalis rothschildi - żyrafa Rotschilda
- G. camelopardalis reticulata - żyrafa siatkowana
- G. camelopardalis antiquorum
- G. camelopardalis peralta
- G. camelopardalis tippelskirchi - żyrafa kenijska
- G. camelopardalis thornicrofti
- G. camelopardalis angolensis
- G. camelopardalis giraffa - żyrafa południowa
Zagrożenia
Żyrafy potrafią szybko biegać osiągając prędkość 47 km/h. Lwy są jedynymi drapieżnikami, które naprawdę zagrażają dorosłym żyrafom. Udaje im się zabić dorosłą żyrafę, ważącą ponad tonę. Aby tego dokonać korzystają z chwili, kiedy schyla ona głowę, np. przy wodopoju. Żyrafa musi szeroko rozstawić nogi lub uklęknąć i nisko pochylić głowę, aby napić się wody. Jeden z kotów skrada się do niej, następnie skacze, chwyta ją zębami za pysk i wbija pazury w kark. Kiedy ofiara raz straci równowagę, cała rodzina lwów przybiega, by ją dobić.
W klasyfikacji IUCN żyrafa zaliczana jest do gatunków niskiego ryzyka. Liczebność wszystkich afrykański populacji szacowana jest na 110 000 - 150 000 osobników. Najliczniejsze są populacje w Kenii (45 000), Tanzanii (30 000) i Botswanie (12 000). Do czynników potencjalnie zagrażających żyrafom zalicza się polowania i utratę siedlisk spowodowaną gospodarką człowieka.
